Boeing Ticari Uçaklar
Türkiye’nin dünyadaki kritik konumu, İstanbul Yeni Havalimanı ile artan yolcu trafiği, ve Türkiye’deki havayollarının genişleme stratejisine bağlı olarak, Boeing Türkiye sivil havacılıkta güçlü büyümesini sürdürmektedir. Boeing’in Türkiye’deki operasyonu, ticari alandaki işbirlikleriyle büyümeye ve gelişmeye devam etmektedir.
Bugün 300’den fazla Boeing uçağı Türkiye’deki havayolu şirketlerinin hizmetindedir.
Boeing ve Türk Hava Yolları (THY) arasındaki köklü işbirliği, THY’nin ilk DC-3/C-47 uçaklarını teslim aldığı 1945 yılından bu yana sürmektedir. 1960’lı yılların sonunda, THY’nin filosuna katılan DC–9, DC–10 ve Boeing 707 uçakları ile THY’de Jet Çağı başlamıştır. Yıllar içinde, Türkiye’deki havayolu taşımacılığında 727, 757, MD–80 ve en modern 737 ve 777 uçakları da kullanılmaya başlayarak modern filolar genişlemeye devam etmiştir.
Türkiye'nin ulusal havayolu ve bayrak taşıyıcı şirketi olan Türk Hava Yolları'nın bakım, onarım ve modifikasyon merkezi olan Türk Hava Yolları Teknik A.Ş. (THY Teknik) ise bölgedeki Boeing 737 uçakları için dünya standartlarında bir bakım merkezidir.
Boeing’in, THY Teknik ile 2018 yılında imzaladığı Küresel Filo Bakım Anlaşması kapsamında THY Teknik, hat bakımı, ağır bakım, komponent bakım ve onarım hizmetleri de dahil olmak üzere Boeing müşterilerine birçok hizmeti sunabilir hale gelmiştir. Ayrıca Boeing teknisyenlerin, sertifikasyon ve eğitimleri konusunda da THY Teknik ile ortaklıklar kurmaktadır.
Boeing, Türkiye’deki önemli paydaşları arasında olan SunExpress (Türk Hava Yolları ve Lufthansa ortak girişimi) ve Pegasus Havayolları ile işbirliklerini de artırarak geliştirmektedir.
Boeing Savunma, Uzay ve Güvenlik
Boeing’in Türkiye ile savunma alanında ortaklığı, ilk McDonnell Douglas F-4 Phantom savaş uçaklarının teslim edildiği 1970’li yıllara dayanıyor. Bu ortaklık; dört Barış Kartalı Havadan Erken Uyarı ve Kontrol Uçağı, 11 Chinook helikopteri ve yedi KC-135R tanker uçağının yanı sıra Harpoon ve SLAM-ER füzeleri ile JDAM güdüm kitlerinin aralarında bulunduğu hizmetteki 22 Boeing platformu ile o zamandan bu yana büyümeye devam etti.
Yeni nesil Boeing 737 platformu üzerine inşa edilen Barış Kartalı Havadan Erken Uyarı ve Kontrol Uçağı, Boeing’in bir NATO üyesi olan Türkiye’nin savunma kabiliyetlerine yönelik taahhüdünü vurguluyor.
Boeing, Türkiye’deki varlığını genişletmeye yönelik kararlılığını sürdürüyor. Bu kapsamda, Türk Silahlı Kuvvetleri’nin görevlerini başarıyla yerine getirebilmesi için Boeing’in savunma ve satış sonrası hizmetler birimlerinin en ileri kabiliyetlere sahip ürünlerini sunuyor. Çok işlevli ve gelişmiş bir havadan yakıt ikmal uçağı olan KC-46A tanker uçağı, ABD Hava Kuvvetleri ve müttefiklerin çok geniş yelpazedeki görevlerine ilişkin ihtiyaçları karşılamak amacıyla üretildi.
Daha fazla bilgi için Boeing Savunma, Uzav ve Güvenlik sayfasını ziyaret edebilirsiniz: https://www.boeing.com/defense/.
Türkiye’deki Tedarikçiler ve Ortaklıklar
Boeing, bir üretim üssü ve teknoloji ortağı olarak gördüğü Türkiye’de, havayolları, havacılık sanayi, bakım-onarım merkezleri ve üniversiteler ile yoğun işbirliği içindedir. Türk hava taşımacılarının ve Türk Silahlı Kuvvetleri’nin güveni ve Türk sanayii ile kurduğu yakın ortaklıklarla Boeing, Türkiye’nin hızla büyüyen sivil ve askeri havacılık sektörünü geçmişten bugüne desteklemiştir. Boeing’in bugüne kadar Türkiye’deki iş hacmi 1.8 milyar Dolara ulaşmıştır. Şirket, Türk havacılık sektöründe doğrudan ve dolaylı olarak yaklaşık 5,000 kişiye istihdam sağlamaktadır.
Barış Kartalı, NATO AWACS ve Güney Kore Peace Eye programları kapsamında TAI, Havelsan, Aselsan, Ayesaş ve Selex de dahil olmak üzere bir çok yerli firma ile ortak çalışmalar yapılmış, Boeing’in Türkiye’deki tedarik zinciri genişlemiştir. TA, Kale Aero, TCI ve TSI başta olmak üzere Boeing’in Türkiye’deki tedarik zincirinde 20’den fazla firma yer almaktadır. Bugün üretilmekte olan tüm Boeing ticari uçaklarında Türkiye’den bir parça bulunmaktadır. TA ve Kale Aero 1997 yılından bu yana Boeing’in tüm ticari uçak programlarına katılmıştır. Kale Aero bir çok kez Boeing’in Performans Mükemmelik Ödülü’ne layık görülmüş olup, TA de 2018 yılında Boeing-TA stratejik ortaklığı çerçevesinde Yılın Tedarikçisi ödülüne layık görülmüştür. Boeing aynı zamanda Türkiye dışındaki tedarikçilerini de Türkiye’ye yatırım yapmaya teşvik etmektedir. PFW, Fokker Elmo, Alenia ve SpiritAerosystems’in aralarında bulunduğu Boeing’in uluslararası ölçekte kilit tedarikçileri Türkiye’de yatırım yapmakta ve iş imkanı sağlamaktadır. Bunlardan PFW Türkiye, 787 programı için parça sağlamakta olup, Fokker Elmo İzmir’deki tesislerinde çeşitli platformlar için kablo tesisatı kurulumunu gerçekleştirmektedir.
Boeing Türkiye’deki önemli tedarikçilerinden olan Turkish Cabin Interiors (TCI) ve Turkish Seat Industries (TSI) ile geliştirdiği işbirliği ile Türkiye’nin kabin içi sistemlerde ihtisaslaşmasına destek olmaktadır. Boeing üretim ve kalite desteğiyle, TSI ve TCI tarafından üretilen uçak iç mutfakları (galley) ve koltuklar bugün bir çok havayolu şirketinden siparişler almaktadır.
2017 yılında, Boeing’in Türkiye’deki ortaklarıyla birlikte hayata geçirdiği Milli Havacılık Planı ile birlikte Boeing’in Türkiye ile olan işbirliği stratejik bir boyuta taşınmıştır. Bu girişim Boeing’in Türkiye’de, Türkiye ile birlikte büyümesi için işbirliği çerçevesini oluşturmuştur. Milli Havacılık Planı, Türk havacılık sektörünün sürdürülebilir büyümesini ve küresel rekabetçiliğini arttıracak dört ana işbirliği alanına odaklanmaktadır. Bu alanlar, sanayi geliştirme, teknoloji işbirliği, bölgesel servis ortaklığı ve ileri kabiliyet geliştirilmesidir.
Planın en önemli unsurları arasında, Boeing’in 2018 yılında İstanbul’da kurduğu Boeing Türkiye Mühendislik ve Teknoloji Merkezi, Türk Hava Yolları işbirliği ile ile hayata geçirilen Boeing Türkiye Pilot Eğitim Merkezi ve T.C. Cumhurbaşkanliği Savunma Sanayii Başkanlığı ile ortaklaşa yürüttüğümüz Boeing Türkiye Sanayi Geliştirme Programı yer almaktadır. Boeing’in bir üretim üssü ve teknoloji ortağı olarak gördüğü Türk havacılık sektörü ile olan işbirlğini derinleştirmeye yönelik atılan en önemli adımlarından bir olan Sanayi Geliştirme Programı Türkiye ile olan uzun soluklu ortaklığın ulaştığı yeni bir aşamadır. Program kapsamında Boeing, Türkiye’deki mevcut tedarkiçileriyle birlikte çalışarak ve tedarik zincirine yeni firmalar ekleyerek, Türkiye’nin küresel havacılık tedarik zincirindeki payını arttırarak ihracatına katkı sağlamayı hedeflemektedir.
Boeing Türkiye Mühendislik ve Teknoloji
Boeing, 2018 yılında Boeing Türkiye Mühendislik ve Teknoloji Merkezini İstanbul’da hayata geçirmiştir. İstanbul Teknopark’ta konumlanan Mühendislik ve Teknoloji Merkezi, Boeing’in küresel mühendislik ve teknoloji ağına dahil olup, tasarım mühendisliği ve Ar-Ge çalışmalarına odaklanmaktadır. Bu merkez aynı zamanda, Türkiye’nin havacılık ekosistemini zenginleştirme ve onu küresel havacılık sektörüyle olan ilişkisini daha da güçlendirme yolunda önemli bir rol üstlenmiştir.
Boeing Türkiye Mühendislik ve Teknoloji Merkezi, Türkiye’nin yetenekli mühendisleri ile çalışarak ileri havacılık teknolojilerine odaklanmaktadır. Boeing’in yeni nesil ticari uçakları için araştırma, mühendislik ve tasarım faaliyetleriyle çalışmalarına başlamış olan merkez, Boeing’in odaklandığı kilit teknoloji alanlarında yapılan çalışmalarla da genişlemektedir.
Boeing ayrıca teknoloji alanında İstanbul Teknik Üniversitesi (İTÜ) ile köklü bir işbirliği geçmişine sahiptir. İTÜ ile Boeing arasındaki uzun soluklu işbirliğinin amacı havacılık alanında ileri teknoloji ürün ve hizmetler geliştirmek; eğitim faaliyetleri ile Türkiye’de havacılık sektörünün güçlenmesine destek olmak ve havacılık alanında stratejik insan kaynağını geliştirmektir. Bu amaçla kabin içi sistemlerde ileri teknolojiler, havacılıkta ileri malzemeler, katmanlı imalat teknolojileri, havayolu verimliliği ve büyük veri analizi alanlarında Ar-Ge faaliyetleri sürdürülmektedir. Türkiye için havacılıkta katma değer oluşturacak teknolojilerin geliştirilmesi için kurgulanmış bu Ar-Ge çalışmaları, insan kaynağını geliştirecek programlar ile de birleştirilerek bütünsel bir yaklaşımla Türkiye’yi havacılıkta küresel bir oyuncu yapmayı hedeflemektedir. Eğitim, Ar-Ge ve insan kaynağını geliştirmek üzere oluşturulmuş Boeing-İTÜ çok yönlü işbirliği modeli, 2018 yılında YÖK tarafından Uluslararası İşbirliği alanında Üstün Başarı Ödülü’ne layık görülmüştür.
Boeing Türkiye Eğitim
Boeing Türkiye Milli Havaclık Planının en önemli unsurlarından biri eğitim ve kabiliyet geliştirmedir. Dünyada ve Türkiye’de havacılık sektörünün hızlı büyümesiyle ortaya çıkan yetişmiş insan gücü ihtiyacını karşılamak bu büyümenin en önemli destekleyicisidir. Bu çerçevede Boeing pilot ve teknisyen eğitiminden, havacılık tedarik zincirinin eğitimine, ve her yaşta öğrencinin havacılığa özendirilmesine kadar geniş bir yelpazede Türkiye’deki eğitim çalışmalarına devam etmektedir.
Boeing şimdiye kadar Türkiye’de AÇEV, TEGV, LÖSEV, Bilim Kahramanları Derneği, Girişmicilik Vakfı gibi sivil toplum kuruluşları ve İTÜ, ODTÜ ve Anadolu Üniveristesi gibi üniversitelerle birlikte çalışarak eğitim alanında önemli projelere imza atmıştır. Bunlar arasında, okul öncesi eğitimden başlayarak ilkokul, ortaokul ve lise seviyesinde bilim, teknoloji, mühendislik ve havacılığı teşvik eden eğitim projelerinin yanı sıra üniversitelerde girişimcilik ve havacılık üzerine eğitim projeleri yer almaktadır. Bugüne dek 40’tan fazla şehirde 200’den fazla kurumsal sosyal sorumluluk projesine imza atan Boeing’in ana hedefi, Türkiye’ye farklı sosyal alanlarda katkıda bulunmanın ötesinide, ülkemizin hızla büyüyen havacılık sektörünün ihtiyacı olan insan kaynağının yetişmesine destek olmaktır.
Havacılık teknlojileri gibi stratejik bir alan için insan kaynağını geliştirmek amacı ile eğitim ve Ar-Ge işbirliklerinin yanısıra 2014 yılında Boeing, İTÜ’de halen devam etmekte olan bir Burs ve Ödül Programı başlatmıştır. İTÜ’de havacılık alanında eğitim gören lisans ve yüksek lisans öğrencilerini kapsayan “Boeing İTÜ Öğrenci Burs Programı” üstün başarılı öğrencilerin kendilerini geliştirmeleri için bir fırsat yaratmaktadır. Öğrencilerin yanı sıra havacılık alanında eğitim kalitesinin iyileştirilmesi, ders içeriklerinin güncellenmesi, müfredatın zenginleştirilmesi ve öğrencilerin uygulamalı araştırmalara yönlendirmesini teşvik etmek amacıyla her yıl ‘Boeing Öğretim Üyesi Ödül Bursu’ sağlanmaktadır. Ayrıca geçmişte, İTÜ, Boeing ve THY işbirliğinde Hava Taşımacılığı Yönetimi Yüksek Lisans programı gerçekleştirilmiştir. Bugün de İTU, TA ve Boeing işbirliğinde “Havacılık Yapıları ve Malzemeleri” Yüksek Lisans Programı uygulanmaya devam etmektedir. Bunların yanı sıra, Boeing Türkiye’de insansız hava aracı teknolojisinin gelişime destek vermek amacıyla, her yıl ODTÜ ile birlikte Türkiye genelinde Dikey İniş Kalkış Yapabilen İnsansız Hava Aracı yarışması düzenlemektedir. Hava aracı bakım onarımı alanında ise Boeing, Milli Eğitim Bakanlığı ve Anadolu Universitesi işbirliğiyle mesleki ve teknik liselerde bakım onarım alanında eğitimler gerçekleştirmiştir. Ayrıca Türkiye’de havacılık alanında girişimciliği desteklemek hedefiyle, Boeing, Girişimcilik Vakfı işbirliği ile Airpreneurs programını; çocukları mühendislik ve havacılığa teşvik etmek amacıyla da Bilim Kahramanları Derneği ile Merak Makinası Programını uygulamaktadır.